Dit was Fuzz Club 2024

Fuzz Club, het festival voor alles wat met fuzz, reverb en drone te maken heeft, heeft afgelopen weekend plaatsgevonden. Na een stop van vijf jaar was het de derde editie van het festival in Effenaar, nadat door de coronapandemie het festival in 2020 niet door kon gaan. Het festival wordt georganiseerd in samenwerking met het gelijknamige Londense psych label.  

In Effenaar is psych geen onbekend genre, na het festival Eindhoven Psych Lab dat plaatsvond in 2014, 2015 en 2016. Fuzz Club heeft daarna het stokje overgenomen en er eigenhandig voor gezorgd dat de psych scene in Europa en UK levend blijft. Psych gaat over geestverruimende muziek, over trance, over altered states of consciousness, maar het is niet altijd psychedelische rock in de jaren ‘60 traditie. Juist veel psych bands maken gebruik van elektronica en experiment, meer in de krautrock sfeer. Dan zijn er ook psych bands die meer folk-elementen hebben, en bands die een ‘wall of sound’ creëren van noise. Psych kan invloeden hebben van shoegaze, van industrial, van garage, van rock ‘n roll, van noiserock, van postpunk en zelfs van gospell, in het geval van de headliner van dit jaar; Spiritualized. Maar psych zet zich wel af tegen de typische songstructuren en wordt gedreven door het geluid. Veelal zijn psych bands dan ook instrumentaal, al dan niet met stoner-invloeden. Als ik het zo beschrijf, lijkt er niet echt eenheid in het genre te zitten. Maar kenmerkend is de altijd blijvende beat, het eindeloze ritme dat nooit lijkt te stoppen en waardoor je de wereld om je heen even kunt vergeten. 

Op vrijdag begin ik het festival met de high-speed rock 'n roll van The Men in de grote zaal. Waar deze band ook country en indie albums heeft spelen ze vanavond vooral veel energieke noiserock met mooi gezongen harmonietjes. Het is heerlijk om de New Yorkers met zoveel plezier gitaar te zien spelen, ze hebben er overduidelijk zin in. De zaal staat vol, maar je kan toch nog lekker bewegen en ziet er wel sfeervol uit door de visuals. Een goed begin van de dag.  

Via het restaurant, waar DJ’s staan te draaien en mooi geklede mensen aan het dansen zijn, loop ik naar buiten. Bij het meertje kom ik Anne van Heugten en Kay Schipper uit Venlo tegen. We praatten over andere festivals in de regio ‘’Maar dit is veel vetter! Hier wil ik echt elke band zien, in plaats van in het bos hangen. Op Fuzz Club komt echt alles bij elkaar, alle mensen en genres. Ik heb gehoord dat er wel 52 nationaliteiten aanwezig zijn, je hoort hier ook alle talen door elkaar. Veel Italiaans, Frans en Duits. Duitsers weten wel wat goede muziek is!’’, vertelt Anne. En naar welke band kijken ze nou echt uit? ‘’Butch Kassidy wil ik echt graag zien, die hebben maar één nummer op Spotify dus daar ben ik echt ram benieuwd naar. Of eigenlijk kei benieuwd, want we zijn nu in Brabant, haha!’, lacht Kay. Anne: ‘’Ik ben fan van Throw Down Bones en wilde ze in 2019 heel graag zien. Toen was de bassist Dave Cocks overleden. Ik dacht toen dat het was afgelopen voor die band, maar nu hebben ze toch een doorstart gemaakt. In 2019 was ik zelf ook aan het rouwen, vanwege het overlijden van mijn vriend. Dat kwam toen allemaal samen, dus voor mij is het ook heel bijzonder om nu weer op Fuzz Club te zijn.’’ 

Ik ga weer naar binnen en na de geweldige garage shows van Frankie and the Witch Fingers en Night Beats in de grote zaal is het tijd om naar The Underground Youth in de kleine zaal te gaan. Dit keer met een nieuwe bassist, een coole mysterieuze dame die perfect bij de groep past. Drummer Olya Dyer slaat vol overgave staand op alleen een floor tom en een snare. Ze is een bekend gezicht in de psych scene en maakt als kunstenaar ook veel artwork voor andere bands. Samen met zanger Craig Dyer heeft ze een dochter, een schattige peuter die voor de eerste keer op het festival is. De muziek van The Underground Youth is donker, maar ook romantisch. De perfecte setting om de liefde aan elkaar te verklaren. ‘’I think my friend Holger wants to ask Ilka something’’, zegt zanger Craig op een gegeven moment aan het einde van de set. Wat gaat er gebeuren? In het publiek ontstaat even wat verwarring.  Maar dan zie ik twee hele gelukkige stralende mensen in het publiek en ontstaat er luid gejuich, en is het eerste Fuzz Club aanzoek een feit. Na de show zoek ik het paar op.  

Het zijn Holger en Ilka uit Oldenburg, Duitsland. Goede vriend Timon was er ook bij. Holger: ‘’Ik ben fotograaf en Craig had mij benaderd om te vragen of hij een foto kon gebruiken voor een albumhoes. We luisteren veel naar The Underground Youth, dus zo kwam het idee in me op om te vragen of de band op het podium het aanzoek wilde aankondigen. Ik was de afgelopen vijf weken in Amerika en Ilka in Oldenburg, en we hebben elkaar gisteren pas weer gezien. Daarom was het extra romantisch.’’ Vriend Timon begreep er op het begin niets van: ‘’Holger zei alleen dat we naar voren moesten maar het was superdruk. Ilka wilde niet eens mee, ze wilde op het balkon gaan kijken.’’ En of dat Holger stress gaf. Maar uiteindelijk zag Craig hen toch in het publiek en kon Holger Ilka ten huwelijk vragen.  ‘’En ik zei ja!”, zegt de kersverse verloofde uitgelaten. “We zijn nu elf jaar samen, precies volgend weekend. Dus het was de perfecte timing. De ring is ook erg mooi.’’ Ze laat de ring zien, goud met turquoise en robijnen steentjes. Die kocht Holger in de oude stad van Albuquerque tijdens zijn reis. ‘’Ik had het totaal niet verwacht, ik was heel erg verrast. Nu voel ik me er heel goed bij. Ik hou veel van hem en het was het perfecte aanzoek. Ik zal Fuzz Club hierdoor nooit meer vergeten.’’ 

Er lopen meer gelukkige mensen rond tijdens Fuzz Club. Het lijkt alsof iedereen blij is om elkaar weer te zien, na de ellendige Corona-tijd en de huidige chaos in de wereld. Door sommige bands wordt daar nog wel aan gerefereerd door Free Palestine te roepen aan het einde van hun set. Het is goed om daar bij stil te staan, juist als je het naar je zin hebt. Op de tweede dag was het dan ook Dodenherdenking en werd er twee minuten stilte gehouden in de grote zaal. Maar er is ook ruimte voor positieve gevoelens. In het restaurant staat Le Crowley uit Manchester te draaien. Voor Le Crowley is het thuiskomen op Fuzz Club. Ze heeft alle edities bezocht, en ook van voorganger Eindhoven Psych Lab.

‘’Ik ben DJ, recensent en heb zelf 12 jaar lang psych shows georganiseerd. Ik ben volledig ondergedompeld in de psych scene en ga naar heel veel festivals, maar er is er geen één zoals Fuzz Club. Het is altijd geweldig en we noemen het dan ook een familiereünie. Ik zie hier mensen die ik liefheb, maar die ik in geen jaren heb gezien. Het festival is echt uniek, het is moeilijk te omschrijven maar het gaat om het gevoel. Het is een van die festivals waarvan je meteen kaartjes koopt als het aangekondigd wordt, nog voordat de line-up bekend is omdat je weet dat het geweldig gaat zijn. Mijn vrienden uit andere landen doen dit ook, ik ben hier nu met mensen uit Frankrijk en Duitsland. Op Fuzz Club komen we samen.’’  

De eerste dag sluit ik af met Gilla Band, een band die vaker in Nederland speelt en misschien wat bekender is dan de rest van de line-up. Wat fijn is aan het festival is dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen grote of kleine bands, het publiek is even enthousiast en de zalen zijn steeds goed gevuld. Gilla Band laat Effenaar schudden en speelt tegen het einde favoriet ‘Paul’, een mix van noise rock en techno, waarop de hele zaal heftig danst in het licht van de stroboscopen. 

De tweede dag sta ik al vroeg in de startblokken om Los Palms te zien, maar die hebben helaas afgezegd. Ook Elephant Stone kon niet doorgaan, waardoor de planning wat anders liep. Dan maar genieten van een lekker speciaalbiertje op het terras van Effenaar. Daar kom ik Maurice, Paul en Wouter uit Rotterdam tegen. Ik vraag of ze vaker op Fuzz Club zijn geweest. ‘’Jazeker’’, vertelt Maurice. ‘’Het is nu de vijfde keer dat we hier zijn, eerst op Eindhoven Psych Lab en nu Fuzz Club. We vinden het leuk vinden om met z'n drieën op pad te gaan en we houden alle drie van goede muziek zoals shoegaze, indie, psychedelische rock. Wouter: ‘’We hebben een appgroep en die heet Visclub. Dan vraagt mijn vrouw: ga ja met de Visclub op stap?’’

Het drietal ging eerder al samen naar Manchester Psych Fest, vertelt Paul. “Maar dat is weer op heel veel locaties in de stad. Het is wel fijn dat het hier op een locatie is, en er hangt een leuke sfeer. Je ontmoet heel veel internationale mensen, op het festival hier hoor je niet veel Nederlands. We vragen ons wel af hoe dat komt, dat is wel vreemd, zelfs voor Eindhoven Rockcity’’. Ik opper, dat het misschien komt omdat in de Nederlandse muziekscene nu postpunk en garage hot is. Wel genres waar psych aan verwant is, maar psych is misschien toch nog wat meer underground en onbekend. Maurice beaamt dat ze inderdaad niet zoveel bands kennen die op Fuzz Club spelen. “Er zit veel nieuws bij en we komen ook echt om bands te ontdekken. Zoals Gilla Band, dat had ik van tevoren wel geluisterd en vond ik niet zo. Maar live was het echt bijzonder.’’

Paul: ‘’Het geluid is hier ook heel goed, en de visuals zijn supercool. Er is een relaxte sfeer, dat maakt het plaatje wel compleet.” Wouter haakt in over het terras, waar we nu gezellig in het zonnetje staan. “Binnen sta je natuurlijk in het donker je ding te doen, maar hier zie je elkaar, drink je een biertje en maak je een praatje met onbekenden.’’ Maurice lacht: ‘’En geef je nog eens een interview!’’

Ik ga weer naar binnen voor de folky acid psych van Upupayãma. Met sitar en dwarsfluit creëert de band een betoverend geluid. Deze band laat maar weer zien hoe veelzijdig psych kan zijn. Dan door naar Verstärker uit Kentucky, mijn persoonlijke favoriet. Deze krautrock-geïnspireerde band creëert instrumentale ritmes in een superstrak spel. Net als je denkt dat het niet harder en dieper kan in de herhaling, wordt er toch nog een tandje bijgezet. Je moet het ervaren.  

Verder zag ik nog de donkere psychedelische rock van The Psychotic Monks, de etherische psych soul van Spiritualized, de dansbare analoge techno van Föllakzoid, en de instrumentale drum ‘n bass van Mad Mad Mad. In de kleine zaal stond op het einde de gedroomde afsluiter The Gluts. Hun opzwepende garagerock met synths deed veel zweten in de moshpit, en de in wit gestoken Freddy Mercury-achtige zanger stortte zich met overgave in het publiek. Daarna werden de lange haren en de heupen in jumpsuits losgeschud tijdens de op wereldmuziek geïnspireerde DJ-set van Al Lover.  

Diep in de nacht spreek ik nog Jerry Heady, een geluidsman uit Duitsland. ‘’Ik ben heel veel op tour en kom in veel verschillende zalen overal ter wereld, maar nog nooit ben ik bij een zaal geweest waar het zo goed geregeld is als bij Effenaar. Hoe kun je zoveel mensen kwijt en het toch gezellig houden? De zalen zijn vol en toch voelt het nergens te druk, er zijn veel zitplekken en het personeel is vriendelijk. Je kan rondlopen, je hoeft nooit lang te wachten bij te bar, er zijn overal schone wc’s. Het geluid en licht is echt van een hoog niveau. Ik ben echt onder de indruk van Effenaar."

Helemaal op het einde van Fuzz Club 2024 vraag ik Aurélien uit Frankrijk, een bekend gezicht uit scene hoe het nu verder moet met psych. Hij moet lachen om mijn vraag. "Fuzz Club is slechts een gedeelte van psych, met een hele unieke sound, gedreven door de motorik-beat die nooit stopt. Maar de scene blijft groeien en psych subcultuur blijft levend. Psych is een manier van leven, een mindset, en zal daarom altijd blijven bestaan."