Talent van eigen bodem: in het Nederlands zingen is hot

Inmiddels lijkt het helemaal niet meer de vraag of het slim of cool is om in onze moedertaal te zingen. Het geluid dat S10 enorm nationaal succes bezorgde, Maan een van de grootste popsterren van ons land maakte, Froukje een van de meest gewilde festivalacts heeft gemaakt, én hun alle drie de grote prijswinnaars van de Edisons maakte deze week, klinkt overal door. Ook in de popzalen en op de festivalweides deze zomer. Hun sound is hot, maar vrouwen die Nederlandstalig zingen: het is geen genre. Dat zeggen Danique en Meis.

De drie headliners die de Alpha van Lowlands dit jaar gaan afsluiten zijn allemaal vrouw, totaal nieuw voor een Nederlands festival. Het viel de redactie van 3voor12 ook al op, die er een aflevering van podcast De Machine aan wijdde. Opvallend, want in 2022 zocht onderzoeksjournalist Anne Lisa Giesen uit dat er wel wat schot in de zaak zat, maar dat de verdeling nog erg ongelijk was. Dat lijkt nu te kantelen. Een hoogtepunt van Lowlands 2022 was Froukje in de Bravo-tent, die S10 erbij trok op het podium en met haar de tent op de juiste momenten stil kreeg.

Nog iets opvallends van de laatste twee jaar: er wordt veel meer in onze eigen taal gezongen dan vroeger en jonge zangeressen die dit omarmen zijn eindelijk veel meer zichtbaar dan voorheen. Een rijtje voorbeelden: Amina, Bente, Babs, Danique, Maxine, MEAU, Meis, Zoë Tauran, ze zijn allemaal op weg om een plekje in de Nederlandstalige popmuziek te veroveren. Naast elkaar in plaats van tegenover elkaar, dat wel. ‘MEAU is naar mij toe ook heel supportive, ze was ook naar mijn eerste eigen show komen kijken. Je kunt zoveel van elkaar leren, zeker als je elkaar veel gunt’, vertelt Danique.

Danique is pas 24 en heeft al een grote Interpolis-campagne op haar naam staan, een viraal liedje afgeleverd via TikTok, en een deal bij Sony Music Publishing gescoord. Ze tourt binnenkort met MEAU, die ook enorm in opkomst is. ‘Op de radio werd ik een keer aangekondigd als de nieuwe MEAU, wat ik best wel raar vind. Bro, MEAU is gewoon MEAU en ik ben Danique. Mensen vragen me ook soms of ik net zoals een bepaalde vrouwelijke artiest wil zijn, maar ik wil mijn eigen ding doen. Ik maak bijvoorbeeld ook Nederlandstalige pop-rock-liedjes, wat nog niet echt wordt gedaan in ons land. Ik denk dat vrouwen onderling sneller met elkaar worden vergeleken.’

Nederlandstalige muziek is sinds een tijdje weer cool onder alle leeftijden. Zo staan Maan, S10 en Froukje vaak bovenaan de Top 50 – Nederland lijst op Spotify, die eigenhandig voor deze trend gezorgd hebben, naast absolute iconen als Eefje de Visser, Wende en Roosbeef. Waar komt die opleving van Nederlandstalige muziek vandaan? Of was het er altijd al?

Zangeres Meis (29) is al sinds 2013 actief als muzikant en schrijver en is onderdeel van de liveband van Eefje de Visser, waarmee ze meerdere malen in Effenaar heeft gestaan. Haar opa is de welbekende Boudewijn de Groot en haar vader is Marcel de Groot, dus de derde generatie songwriters is nu aan de beurt, zou je zeggen. Toch voelt het niet zo voor haar, Meis wil het vooral op eigen kracht doen. Vroeger had ze maar weinig voorbeelden van vrouwelijke zangeressen die in het Nederlands zongen, maar ze ziet de tijden nu veranderen.

Haar Nederlandstalige zangcarrière begon op het Conservatorium, waar ze tijdens een les in een kwartiertje een pasklare tekst moest schrijven. In het Engels zou dat te lang duren, dacht ze, en in haar moedertaal kon ze haar emoties beter overbrengen. ‘Op het Conservatorium ben je altijd aan het zoeken naar je identiteit en dit voelde echt als iets van mij. Toen ik in het Nederlands ging schrijven in plaats van in het Engels, voelde dat meteen als thuiskomen. Ik ben thuis ook opgegroeid met Nederlandstalige muziek, dus het was voor mij niet per se gek om dit te doen. Ik had maar weinig voorbeelden in popmuziek. Verder dan Eefje de Visser en Roosbeef kwam ik niet. Nederlandstalig zingen was helemaal niet zo vanzelfsprekend in die tijd. Er zijn veel mensen uit mijn studiejaar toffe dingen aan het doen, zoals Luka van der Poel die in DeWolff zit en Pitou die in het Engels zingt, maar ik was de enige die in het Nederlands aan het schrijven was.’

Inmiddels is dat dus wel anders. Froukje krijgt dit jaar een mooie spot op het net iets kleinere broertje van Lowlands, Down The Rabbit Hole. Dichter bij huis zet Paaspop S10 op het programma, net als Bente, Tabitha en Yade Lauren. In Effenaar is binnenkort Senna te zien, die het levenslied weer cool maakt, net als Sophie Straat. Ook Tabitha treedt binnenkort op in Effenaar met haar uitverkochte ‘Wilde Rozen’ tour, waar de kaartjes niet voor aan te slepen waren.

Dat Nederlandstalige muziek nu zo populair is onder jongeren was ook duidelijk terug te zien op Eurosonic Noorderslag. Daarover verscheen eerder op dit platform een artikel waarin staat dat de ‘moerstaal in opkomst is’. Noorderslag is het festival dat als doel heeft om Nederlands(talig) talent te promoten. En dat mag ook wel, is Meis van mening.

‘Ik denk dat Nederland altijd een land is geweest dat mee wil doen met de grote jongens. We zijn altijd onder de indruk geweest van wat er in Amerika of Engeland speelde. Elke Nederlandse countryzanger of -zangeres wil ook een keer naar Nashville om daar een plaat op te nemen’, zegt ze lachend. ‘De radio draait vooral popmuziek uit andere landen. Ik denk dat er vrij weinig ruimte is geweest voor Nederlandstalige popmuziek in het verleden. In België en Frankrijk zijn er quota voor popmuziek in hun eigen taal; in Frankrijk moet dat sinds 1996 zelfs veertig procent zijn. Ik vind het heel mooi dat daar gezien wordt dat muziek van eigen bodem vet is. Wat mij betreft mag er hier ook zo’n quotum komen, bijvoorbeeld ook voor festivals. We mogen blij zijn met het eigen talent dat hier leeft.’

Waarom zien we nu wel ineens meer Nederlandstalige zangeressen in de media, op festivals en op podia? ‘Ik denk dat het komt door de pandemie, waardoor er geen buitenlandse artiesten meer konden komen spelen en het wel uit eigen land gehaald móést worden. We waren er altijd al, maar toen viel ineens op dat er hier ook heel veel moois was.’ Die crisis zorgde ineens voor een groot momentum. Hierdoor doken veel mensen ook juist op die ruimte, vertelt Meis.

Een probleem dat zij eerder tegenkwam, is dat Nederland natuurlijk een kleinere afzetmarkt is dan wanneer je als artiest in het Engels zou gaan zingen. Meis signaleert dat er maar een klein handje mensen zijn die in hun eigen taal echt groot internationaal succes boeken, zoals Sigur Rós en Rammstein. Pien Feith van Friendly Fire noemde eerder al dat Nederlandstalige artiesten nu pas net zo serieus worden genomen als buitenlandse acts, waar dat vroeger nog niet zo was.

Aan de andere kant zou je juist ook door dit ‘niche’ eerder op moeten vallen, toch? Nou, dat is nog niet zo makkelijk, heeft Meis ondervonden. ‘Als ik een nieuwe single wil pluggen bij de radio, hoor ik soms dat ze al twee vrouwen hebben en ik dus geen kans maak om gedraaid te worden. Nederlandstalige zangeressen worden soms dus als een genre gezien. Je kunt nog zó’n goede strategie hebben met het releasen van iets goeds, maar soms moet je ook gewoon geluk hebben met mensen die je iets gunnen.’

Dat overkwam Danique, die pas 3,5 jaar in het Nederlands schrijft. Daarvoor zong ze Engelse covers die ze op Instagram plaatste. Een producer pikte haar op en nodigde haar uit voor een studiosessie, en toen ging het hard: ‘Op een dag werd ik uitgenodigd voor een studiosessie bij Sony Music Publishing, waar ik in het diepe werd gegooid. Ze vroegen me te freestylen en een liedje te schrijven, wat verrassend goed uitpakte. Er geloofden ineens mensen in mij, terwijl ik helemaal nieuw in de muziekindustrie was. Dat was niet niks, dus ik ben meteen aan de bak gegaan en in het Nederlands gaan schrijven.’

Ze bracht uiteindelijk het liedje ‘Papa Mama’ uit, dat haar radiotijd opleverde en in de hitlijsten kwam, naast veel naamsbekendheid en een bak aan mooie reacties. ‘Ik kan mijn gevoel beter uiten in het Nederlands en ik schrijf naast voor mezelf ook voor anderen. Het gevoel van onbegrip dat ik soms heb, wil ik graag delen. Ik wil mensen raken en helpen met mijn muziek, dat is mijn grootste doel. Het zou gaaf zijn om een community te creëren waar mensen steun aan hebben. Ik heb honderden DM’s gehad op de dag dat de TikTok van Papa Mama viraal ging en heb bijna alles gelezen.’ Ze liet het zelfs aan haar familie lezen, waar het liedje over gaat. ‘Moet je kijken, we zijn niet de enige met deze gezinssituatie! Dat besef heeft een groot deel van mijn vroegere ik geheeld. En vet om bijvoorbeeld te lezen dat mensen mijn nummer aan hun ouders hebben gestuurd, omdat ze het zelf niet konden verwoorden. Wow, hoe cool is dat!’

Zowel Meis als Danique werken aan nieuw materiaal. Op 7 april komt de nieuwe single van Meis uit, getiteld ‘Zonder’. De nieuwe track komt op een album dat ‘Zwart/Wit’ gaat heten en wordt uitgebracht op een Belgisch label. ‘De plaat die ik nu ga maken is toch wat alternatief voor de Nederlandse radio en lijkt niet zo op mainstream pop, terwijl ze in België juist heel erg houden van die zwaardere sound.’ En aan de taal zal het natuurlijk niet liggen.

Danique vertrekt bijna op tour met MEAU en focust zich daarna op het maken van nieuwe muziek. ‘Voor nu ben ik heel blij met schrijven in het Nederlands en heb ik niet zo’n behoefte aan zingen in het Engels, maar zeg nooit nooit.’ Meis sluit af: ‘Nederland is natuurlijk een klein land, waar de vraag naar (live)popmuziek kleiner is dan in het buitenland.’ De boekingen voor het komend festivalseizoen geven wel aan dat de vraag nog lang niet afneemt, en met nieuwe voorbeelden als Meis en Danique zit het voor de volgende generatie zangeressen dus wel goed.