Isabèl Usher: “Ik zou het keihard vinden om een duet met Mart Hoogkamer te maken”

Die samenwerking vond zijn oorsprong al vijf jaar geleden. Usher legt uit: “Ik woonde toen in Assen en stuurde alle muzikanten die ik tof vond een bericht. Niets te verliezen. Ik weet nog dat Fresku een van de weinigen was die reageerde, maar er kwam nog niets concreets uit. Jaren gingen voorbij en toen berichtte hij mij. Mijn carrière in de muziek was intussen ook in een verder stadium en hij vroeg of ik met hem wilde werken. Dat was echt een full circle moment voor mij. We zijn de studio ingegaan en hebben twee songs voor zijn album ‘Leren Leven’ opgenomen.”

Dat Fresku daarna ook op het album van Usher belandde, is een logisch gevolg, zou je zeggen. Toch viel dat kwartje niet meteen. “Ik had nog een nummer liggen waarvoor ik op zoek was naar een passende feature. Pas toen ik met Fresku optrad tijdens zijn show in Paradiso, zeiden mijn producer en ik tegen elkaar: ‘Waarom hebben we zo lang niet gezien dat Fresku op die plaat moet?’ Eigenlijk was het meant to be dat hij op mijn album stond. Ik heb namelijk echt wel inspiratie gehaald uit zijn eerdere plaat ‘Nooit Meer Terug’ uit 2015. Dat dromerige en euforische wat je daarin hoort, delen we heel sterk.” 

In de track die ze uiteindelijk met Fresku maakte, ‘Diepe Dalen’, zingt Usher: ‘Met volle zalen komen diepe dalen’. Dat is iets wat ze zelf steeds meer begint te herkennen. “Ik schreef het nummer met in mijn achterhoofd een artiest als Justin Bieber. Iemand die aan de top staat, maar daar eigenlijk heel slecht op gaat. Hoe verder ik kwam met het schrijven van de song, hoe meer ik zag dat er in Nederland ook genoeg mensen slecht gaan op de fame. En alhoewel ik nog niet in de Ziggo Dome sta, kan ik me hier echt wel in verplaatsen. Alles gaat steeds beter in de muziek, dus de pieken worden hoger, maar de dalen ook dieper.” 

Die pieken en dalen maken haar ook scherper op wat ze nastreeft als artiest. “Ik merk dat ik wel gevoelig ben voor die dopamine crashes. Ik wil mijn muziek zo groot mogelijk maken, maar er is niet echt een duidelijke route. Iedereen is eigenlijk maar wat aan het doen en iedereen wil naar de top. Maar wat is die top?” Die vraag kan Usher zelf toch al best goed beantwoorden. “Als ik maar kan leven van mijn muziek. Al is het maar een kleine groep mensen die ik kan inspireren. Bij die gedachte probeer ik iedere keer weer terug te komen. En toch, als je een paar dagen weinig reactie hebt op je video’s online, ben je als muzikant snel geneigd te denken: ‘dit is het einde, ik ga nooit meer pieken.’”

Tegelijkertijd is die honger naar meer precies wat haar blijft drijven. “Het is volgens mij zelfs gezond om dat verlangen naar iets groots te hebben. Je hóórt het bij artiesten die die honger voelen, er zit urgentie in hun muziek. Maar er is ook een kantelpunt. Je kunt horen wanneer iemand iets heeft geschreven in zijn kamer, helemaal alleen, met het idee dat misschien niemand het ooit zal horen. Of wanneer het is geschreven in een studio met een groepje mensen eromheen met het plan om een zo groot mogelijke doelgroep aan te spreken. Ik vind het gevaarlijk om iets te maken, puur omdat er dan een grote groep bij komt kijken.”

Die spanning tussen drive en commerciële verwachtingen ervoer Usher zelf ook toen ze als songwriter begon voor andere artiesten. “Als je songs schrijft die niet voor de hele meute bedoeld zijn, kun je er maar moeilijk je brood mee verdienen. Ik merkte op een gegeven moment ook dat ik hele platte songs moest gaan schrijven om de artiest of het label tevreden te houden. Daar haalde ik geen inspiratie meer uit. Ik werkte gewoon nog bij de klantenservice, terwijl andere artiesten optraden met de liedjes die ik schreef. De verdeelsleutel tussen songwriting en uitvoering is gewoon heel oneerlijk.” Ze besloot video’s op social media te delen om zichzelf in de Nederlandse hiphopwereld te presenteren als zangeres.

“Ik hoor vaak van labels dat ze mijn muziek moeilijk te plaatsen vinden. Blijkbaar neem ik een plek in die nog niet veel is ingevuld. Ik vond het bijvoorbeeld tof om een track te maken met MocroManiac, maar ik zou het ook keihard vinden om een soulful duet met Mart Hoogkamer te maken. Als het echt is, en er zit gevoel in, dan kun je eigenlijk alles maken. Dan ben jij de lijm en is het niet meer genre gebonden.” Toch wordt ze momenteel vooral in het hokje hiphop geplaatst.

“Hiphop heeft me grootgebracht, dus het voelt voor mij logisch om te werken met mensen uit de hiphop.” Usher is helemaal weg van de hevige bass sound van Kanye West en Mike Dean, maar zoekt hierin een verrassende combinatie. “Ik zou precies dát graag willen verbinden met het Hollandse van Boudewijn de Groot en Ramses Shaffy. Ik wil die brug leggen. Wij Nederlanders houden er ook wel van om in hokjes te denken en vragen: ‘Wie ben jij nou, Isabel?’ Het moet mogelijk zijn om gewoon te kunnen doen wat ik voel dat ik moet doen. Als het écht voelt, dan kun je daar, denk ik, gewoon mee wegkomen.” 

Voor Usher voelt muziek maken als het doorlopen van verschillende hoofdstukken in je leven. “Je kunt altijd duidelijk horen wanneer er bij iemand een nieuw hoofdstuk is aangebroken. Waar het voor mij in mijn album Astronaut nog wat dromerig was, voel ik me nu meer verbonden met de Engelse muziekscene waar drum & bass en UK-house groot zijn.” Usher is in Noordoost-Engeland geboren en heeft daar de eerste paar jaar van haar leven doorgebracht. “Ik wil nu graag de plekken laten zien waar ik vandaan kom. Dat is Engeland, maar ook Assen, waar ik ben opgegroeid. Hiermee kan ik weer een hele andere kant van mezelf laten zien.” 

In eerste instantie was het nummer Astronaut, dat op haar gelijknamige album staat, een Engelse song. “Het was eigenlijk een demo die ik naar Dj’s stuurde, omdat ik die meid wilde zijn die op housetracks zingt. Toen het idee ontstond om die song naar het Nederlands te vertalen, kwam deze titel eruit. Het leek me direct een hele vette titel voor een album. Een astronaut staat voor mij symbool voor iemand die op zichzelf is, die de aarde vanaf daarboven in het heelal beschouwt, helemaal los van alles. Zo schrijf ik vaak mijn songs: beschouwend, over iemand anders. Ik kon het ook linken aan hoe het voelt om onafhankelijk door de muziekindustrie te navigeren. Dat voelt soms ook alleen.”

Op Astronaut is een gesprek te horen tussen Usher en André Kuipers. Kuipers vertelt hierin dat hij sinds zijn ruimtereizen denkt dat we onderdeel zijn van iets groters. Usher herkent dat. “Vier jaar geleden ben ik weggegaan uit de stad waar ik ben opgegroeid en heel random in Hilversum gaan wonen. Toen begon de hele muzikale rollercoaster. Ik sprong in het diepe en moest zelf dingen uitvogelen, waardoor ik heel veel tijd had om na te denken. ‘Wat is hier nou? Is er iets groters?’ Het voelde allemaal zo machteloos, omdat ik niet wist wat mijn muziek ging doen. Inmiddels denk ik dat als iets zo moet zijn, het ook zo zal zijn. Er is vast iets daarboven wat dit allemaal coördineert. Toen André Kuipers dat zei, kreeg ik echt kippenvel. Alhoewel wij twee totaal verschillende dingen doen – hij is letterlijk astronaut en ik maak een album dat Astronaut heet – zei hij dingen die ik volledig begreep. 

Usher wil groot worden met haar muziek, maar neemt kleine stapjes. “Je kunt soms het gevoel krijgen dat je achterloopt. Dat je je moet haasten omdat je er nog niet bent. Dat werkt niet heel bevorderend voor mijn creatieve proces. Als ik me zou richten op het grootste podium van Lowlands - wat ik overigens heel vet zou vinden, begrijp me niet verkeerd - ben ik sneller geneigd een festivalsong te maken. Maar is dat dan de keuze die ik zou hebben gemaakt als ik dicht bij mezelf en mijn verhaal was gebleven? Door het stap voor stap te bekijken, krijg ik veel rust. Die hele muziekwereld is al zo’n groot grijs gebied.” We houden van een afstandje in de gaten waar Usher zal landen: one small step, one giant leap.