Pimp My Legacy: Vijf iconische mijlpalen van Xzibit

Al op zijn tiende begon Xzibit te rappen – toen nog op geboortegrond Detroit – als gevolg van het overlijden van zijn moeder. De jonge Alvin Nathaniel Joiner, zoals hij echt heet, gebruikte rap aanvankelijk als manier van rouwen.

Toen hij uit huis werd geplaatst omdat zijn vader hem daar niet wilde hebben en hij uiteindelijk volwassen genoeg was om eigen beslissingen te maken, sprong hij in zijn Jeep en reed de Californische zon tegemoet. In 1992 ontmoette hij producer Broadway via de groep Madcap. Zijn eerste nummer dat uitgebracht werd voor het grote publiek stond op Tha Alkaholiks' klassieker 'Coast II Coast'. Daarna was hij te horen op 'Freestyle Ghetto' van 'King Tee IV Life'.

Toen Xzibit halverwege de 90's tekende bij het voor hiphopbegrippen legendarische Loud Records, had hij er dus al wel wat vlieguren op zitten in de underground van de Californische hiphopscene. “Tha Alkaholiks hebben zich voor me ingezet. Ik stond op hun single en toen gooide King Tee me op zijn album. Daarna tekende Steve Rifkind me. De eerste song die ik daar opnam? 'Paparazzi'. Dat was mijn allereerste studiosessie”, vertelt hij in een eerder interview voor het platform Hiphop In Je Smoel.

Zijn geluid liet zich meteen typeren door zijn gezaghebbende en norse stemgeluid, waarmee hij veel van zijn lettergrepen extra dik aanzet. Vaak kiest hij voor beats met een zware bounce, wat een energiek geheel oplevert. Ieder woord dat hij uitspreekt is urgent. Aan de andere kant heeft hij een scherp gevoel voor humor en een dosis charisma waar anderen jaloers op zijn.

Toen het tijd was om aan zijn derde album onder Loud Records te beginnen, kwam Xzibit net terug uit de legendarische Up In Smoke Tour, een mega-trek langs alle grote arena's van de V.S. waarin hij als gastartiest optrad van Dr. Dre, Snoop Dogg, Ice Cube en Eminem. Hij was vrienden geworden met deze iconen uit het genre en  een van de grootste beloften van toentertijd; Eminem. “Het was zoiets als “oké, laat me nu mezelf in de studio opsluiten en dit album geven aan de fans die ik het afgelopen jaar heb opgebouwd door met deze jongens te werken”, vertelde hij aan Jake Radio Live.

Door de gezamenlijke tour wist hij dat hij een sterke fanbase had, ook ín de fanbase van de hoofdacts. In hetzelfde interview vertelt hij: “Uiteindelijk zag Steve Rifkind van Loud Records het licht en gaf me een écht budget, zodat ik een album kon maken waarvan ik op dat moment dacht dat het nodig was. Wetende dat ik een schaakwedstrijd had gespeeld en aan de andere kant was gekomen met munitie.”

Het resultaat? De albums 'Restless' uit 2000 en 'Man vs. Machine' uit 2002. Ondanks dat Loud hem niet wilde laten vertrekken richting Dr. Dre's label Aftermath Entertainment, produceerde Dr. Dre de platen voor hem. Eerstgenoemde leverde hits op als 'X', waarbij iedereen tweeënhalf decennium later nog altijd de armen kruist als het opgezet wordt, en 'Get Your Walk On'. Met de tweede voegde hij onder meer tracks als 'Multiply', Heart Of Man' en 'My Name' toe aan zijn arsenaal.

Xzibit was al lang en breed een redelijk succesvol rapper toen MTV hem in 2004 vroeg om Pimp My Ride te presenteren. De vraag beantwoorden met ‘ja’ zorgde ervoor dat het een move werd die zijn carrière in één klap naar mainstream bekendheid katapulteerde. Vaak was op beeld te zien hoe hij zijn sarcasme nauwelijks in bedwang kon houden als er weer eens een auto een make-over had gekregen en was voorzien van een piano in de achterbak of een fruitautomaat als deur. Als de eigenaar van de bak er geen plezier aan zou gaan beleven, had Mr. X to the Z in ieder geval al zijn lol erom gehad.

De Pimp My Ride-ervaring bracht hem veel kansen. Het charisma dat hij op beeld had laten zien, zorgde ervoor dat Xzibit steeds vaker werd gevraagd voor televisie-klussen. Na het droppen van zijn – tot nu toe – laatste album 'Napalm' in 2012 was hij te zien in onder meer Hawaii Five-0, American Dad en Empire.

Hoewel er dertien jaar tussen die plaat en zijn aankomende zit, is het niet zo dat zijn stem niet te horen was in de muziekindustrie. In 2013 maakte hij een album met B-Real van Cypress Hill en Demrick onder de naam Serial Killers, hij verzorgde een bijdrage op Dr. Dre's album 'Compton' uit 2015 en zijn carrière kreeg ook nog een Nederlands tintje. 'And We Run' was namelijk de eerste track van Within Temptation dat rap bevatte. Sharon den Adel, leadzangeres van de band, benadrukte dat de band hem besloot uit te nodigen vanwege zijn open geest om te experimenteren.

Je leest het goed. Op 16 mei aanstaande verschijnt het nieuwe ‘Kingmaker’, na een traject waarin de artiest vooral vrijgelaten werd om te doen wat hij wil: “Het leuke? Er is geen industriepolitiek. Geen verwachtingen of druk om in een bepaald stramien te passen. Ik mag het pad effenen, de dingen op mijn manier doen en niemand staat mijn creativiteit in de weg.” De titel van de eerste single en tevens introtrack mag dan wel een tikkeltje morbide klinken, maar 'Play This At My Funeral' heeft niets te maken met zijn toekomstige dood. Het is een momentopname van waar Xzibit momenteel staat; mentaal, fysiek en emotioneel, én wat hij allemaal heeft bereikt.

Een andere single stond haaks op die emotionele uitbarsting. 'Shut Your Mouth' kent een typische west Coast bounce en funky vocoders en doet sterk denken aan het g-funk geluid uit de jaren '90. Daarop werkt Xzibit samen met Compton AV en Butch Cassidy. Zie het als blauwdruk voor zijn muzikale bestaan; hij werkt zoals eigenlijk zijn hele carrière al samen met het nieuwste en grootste talent uit Los Angeles. Maar op 'Kingmaker' zullen ook samenwerkingen met bijvoorbeeld Redman en Ice Cube te horen zijn, legendes met wie hij nooit eerder songs heeft uitgebracht.

Het creatieve proces bracht hem nieuwe energie, vertelde hij in een interview met NME: “Toen ik begon met het maken van dit album, was dit het idee van, ‘OK, laat me er nog één uitbrengen in het universum,’ maar na de manier waarop dit album nu klinkt, vertelt iedereen om me heen me dat dit niet mijn laatste album is. Ik ga niet zeggen dat dit mijn laatste album is, maar laten we kijken hoe dit het doet.”