Hybrid Music Vibes #3: AURA

Bouw begon ooit met (elektrische) gitaar en wilde naar de Rockacademie, maar haar interesse is verschoven naar andere stijlen. “Ik merkte dat ik orkestmuziek in mijn hoofd hoorde, maar daar kon ik op de Rockacademie eigenlijk niet zo veel mee. Dus toen ben ik gewoon de gang doorgelopen naar het conservatorium.” De keuze was snel gemaakt, maar was geen makkelijke weg. “Natuurlijk faalde ik hard bij alle toelatingsexamens, behalve het praktijkexamen. Daar zagen ze toch wat in mij. In het begin vond ik het heel saai. Ik kon geen noten lezen en was die wereld totaal niet gewend. Maar ik dacht: dit moet ik gewoon snappen om iets met de klank in mijn hoofd te kunnen.”

Het creatieve proces van Bouw begint met een beeldend concept: “Ik stel me eigenlijk eerst voor wat het verhaal is en hoe dat eruitziet. En dan ga ik nadenken: hoe zou dat klinken? Dan komt eigenlijk pas de eerste noot op papier.” Ze schildert of tekent vaak om haar ideeën vorm te geven, ook al blijven die schetsen onzichtbaar voor het publiek: “Ik heb wel eens muziek gemaakt waarvoor ik eerst iets had getekend, maar die heb ik nooit aan iemand laten zien. Ik heb het nodig om een soort voorstellingsvermogen in mijn muziek te hebben. Iemand omschreef dat eens als toonschildering. Dat vond ik heel passend.”

Inmiddels werkt ze zelden alleen aan een muziekstuk en zoekt Bouw altijd een interdisciplinaire samenwerking op. “Ik vind het mooi om vanuit de beweging van een danser of het doek van een film te denken. Dan vraagt de compositie iets heel anders van mij.” Die manier van werken komt voor uit een drang om intuïtie en structuur samen te laten bestaan. “Op het conservatorium leer je alles vastleggen tot in de articulatie. Maar mijn intuïtie botste daar keihard mee.” In haar eerste jaar experimenteerde ze daarom met een groep muzikanten van zowel de Rockacademie als het Conservatorium. De opdracht was om na een gegeven stuk vrij door te improviseren. “De Rockacademiestudenten speelden door, maar de andere studenten stopten. Ze wisten niet hoe verder te gaan.” Een formatief moment voor de beginnende componiste, die aan een lange zoektocht begon. “Ik dacht toen: dit zijn de twee werelden die ik wil samenbrengen. Maar in de praktijk bleek dat helemaal niet vanzelfsprekend. Soms gaf ik te veel vrijheid, soms nam ik te veel weg.”

Binnen het ontwikkelprogramma Talenthub Brabant vond Bouw een werkvorm, waarin compositie en improvisatie samenkwamen: “Ik vond een vorm waarbij ik een wereld schep, waar anderen vrij in kunnen creëren. Daar heb ik echt een fijne balans gevonden die ik nu ook wil doorzetten. Een vorm waarin de artiest zichzelf niet verloor en ik mezelf ook niet.” Het project gaf haar de ruimte om verder te experimenteren met de spanningsvelden tussen controle en improvisatie, zonder het muzikale verhaal uit het oog te verliezen. Tegelijk gaf het traject aanleiding om haar rol praktisch anders in te richten: “Ik word vaak gevraagd om mijn werk live te laten horen, maar ik ben zelf geen uitvoerend artiest. Dan is een orkest nodig, en je concurreert dan met Mozart en Beethoven.” Orkesten zijn bovendien duur en beperkt beschikbaar, wat een componist kan dwingen kleiner te denken. Iets wat Bouw niet wil: “Ik houd van dramatische muziek, dus ik wil dat ook groots overbrengen zonder concessies.” Dat is de insteek van haar Hybrid Music Vibes project, een installatie die haar muziek versterkt. 

Samen met Jan-Willem Otto van Studio Wotto ontwikkelt Bouw een installatie die muziek en beeld laat samenvallen. De muziek stuurt het visuele aan; er is geen vooraf bedacht beeld en elke live ervaring is anders. Door middel van lasers en rookmachines ervaar je de muziek dus visueel. “De installatie kan reageren op een track of op live muzikanten,” legt ze uit. “Zo kan ik het op verschillende manieren inzetten, afhankelijk van het podium of het budget.” De insteek is de perceptie van de muziek via het beeldende te versterken, en dus was de vorm van de visuals key. “Ik wilde dicht bij de bron blijven, namelijk de muziek. Bij oude synthesizers kon je met een oscilloscoop direct zien wat geluidsgolven deden. Het idee dat klank iets in beweging zet, zoals zand of water, vind ik magisch. Dat is het idee.“

“Ik denk dat het vermijden van technologie in deze tijd bijna ondenkbaar is voor iemand in mijn positie in deze industrie,” denkt Bouw: “Ik werk graag met mijn handen. Het hoeft niet allemaal digitaal, maar technologie is een tool om mijn werk meer samenhang te geven, om elementen met elkaar te verstrengelen. Zo heb ik een danseres sensoren gegeven, die vervolgens mijn muziek beïnvloedde. Dat vind ik superinteressant.” Daarnaast helpt techniek haar om artistiek onafhankelijker te opereren: “Ik hoop mezelf beter te kunnen positioneren als uitvoerend muzikant, zonder steeds afhankelijk te zijn van budgetten die er vaak niet zijn.”