Een liefdesbrief aan queer Eindhoven
Door Davy de Lepper | 18 okt 2022
Een tijd geleden kwam een kennis naar me toe met een wel heel bijzonder mailtje. De persoon had een digitaal dreigement ontvangen waarin diens club initiatief werd beschuldigd van pinkwashing en queer-marketing. Tegen Jan van Aarle, de afzender van deze dreigmail en tevens het meest originele pseudoniem op aarde, wil ik zeggen: dankjewel. Jij inspireerde mij voor het schrijven van een liefdesbrief aan queer Eindhoven en haar pioniers.
Eén gevoel met meerdere betekenissen
Wat is dat nou precies, queer zijn? Is het een trend, identiteitscrisis, een schreeuw om aandacht? Queer is een gevoel van binnen. Jij voelt je niet thuis in de heterogene normen en waarden van de samenleving: de huisje-boompje-beestje-lifestyle. Als dat het geval is, kun jij je identificeren als queer. Hoe dat zich uit? Dat verschilt per persoon, wetende dat de betekenis van het gevoel een spectrum is en voor ieder een persoonlijke betekenis heeft.
Sommige queers zijn uitgesproken. Drag queens, die het gevecht tegen genderrollen transformeren tot kunstvorm over mens-zijn. Punkers, een subcultuur in Schotse kilts en ijzeren spikes die muziek inzetten als antikapitalistische boodschap. Maar ook het onuitgesproken grijze muisje in HAVO 5 kan queer zijn. Met haar enige outfit voert ze een stil en bewust protest tegen fast fashion.
Uitgesproken, bevragend, activistisch, luid en stil: queer is een ‘state of mind’ die voor ieder persoonlijk is. Een queer-diploma bestaat niet, dus discussieer met elkaar over de verschillende en persoonlijke betekenissen van het woord. Want queer hoort niet thuis in een hokje en elkaar beoordelen is zó heteronormatief.
Pioniers in Eindhoven
Inmiddels kent Eindhoven een hoop collectieven, feesten en gangmakers voor de queer en LHBTIA+ gemeenschap. Eén van de meest bekende collectieven is PLASMA, opgericht door Jess Oberlin en winnaar van de Cultuurprijs in 2019. Bekend om pop-ups met discussies die transformeren tot feest, heeft het zich de afgelopen jaren verbreed tot dj-collectief met versterking van Elle Rich, Tjuvstart, Iris Rijskamp en Mercedees Bendz. Inmiddels staat PLASMA ook op stages buiten Eindhoven, zoals het Homomonument en Milkshake in Amsterdam. Op vrijdag 21 oktober opent het collectief Dutch Design Week bij Mylc op het Campina-terrein waar PLASMA een podium geeft aan lokale drags en performers.
Waar PLASMA femme-oriented is, ligt de focus van DayDayGay meer op het queer publiek onder de regenboogvlag: de lokale Eindhovenaar, de geïmporteerde expat en verdwaalde huismoeder. Iedereen is welkom bij DayDayGay en dat maakt de sfeer zo gemoedelijk. Opgericht in 2017 tijdens de DDW - snap je de naam nu - is het collectief uitgegroeid tot onmisbare naam in Eindhoven. Met gezichten als Cindy van der Loan, Bas de Beer en Antoine Panaché organiseert het collectief bijeenkomsten in de vorm van picknicks, drag bingo's en (techno)feesten onder de regenboogvlag. Ben jij een beginnende drag of ander soort performer en wil je het podium betreden voor ervaring? Meld je dan aan voor Cindy’s Dollhouse tijdens de eerste zaterdag van Dutch Design Week.
Een nieuwkomer in Eindhoven is Queer040: een collectief die het direct groots aanpakt. Waar Queer040 een platformfunctie vervult op Instagram, organiseert de stichting ook nog twee feesten onder de namen XTRA en Kernkraft. XTRA 'Party For All' is een avond vol glitter en spectaculaire performances van vuurspuwers tot drag queens. De naam zegt het al: alles is extra. Met Ma'MaQueen als headliner is het feest in Effenaar terug op 29 oktober tijdens HalloQueen. Kernkraft is de duistere tegenhanger van XTRA in het ongepolijste Stroomhuis: een clubnacht met techno, lasers en tuigjes. Met twee uitverkochte edities heeft het feest potentie te groeien naar iets groters.
Honorable mentions zijn Striptopa, Drag Lab en Queerhoven, die ieder op hun authentieke manier bijdragen aan het LHBTQIA+ landschap van Eindhoven.
Queer in (on)verwachte hoeken
Maar laten we niet vergeten dat de gay community geen patent heeft op queer. Sterker nog, de gemeenschap is juist te zien op feesten die niet overduidelijk met de regenboogvlag zwaaien. Dat zie je terug bij Subbar, homebase van clubnachten door De Missie en 575. Beide concepten trekken grotendeels een queer publiek, zonder dit al te hard te schreeuwen in de online communicatie.
De Missie, opgericht door Delano Legito en Mattijs Bouwmans, is een techno-platform met een fanbase die ver buiten Eindhoven reikt. Met community events bij RaRaRadio, pop-ups tijdens ADE en 12-urige dansmarathons bij Subbar is De Missie een geliefd evenement waar de queer en techno communities zich verzamelen. Ja, er staat een doorbitch bij de ingang, en nee daar hoef je niet voor te vrezen. Op een vriendelijke manier laat de host je kennismaken met de term queer en haar community. Ik kan het weten, die extravagante verschijning ben ik. Tijdens Dutch Design Week is De Missie afwezig, maar mocht je nou naar ADE gaan, check dan hun collaboration met Vault Sessions.
Collectief 575 is het broertje van de 212. Het verschil tussen de twee? Legaal en illegaal. Tijdens de lockdown was 212 de naam die het feestje gaande wist te houden met raves van kwaliteit op de meest beruchte plekken in Eindhoven. Het collectief heeft een grote aanhang van Design Academy-studenten die queer beamen. Wat maakt de clubnachten van 575 zo aantrekkelijk? Het goede oor van Tom Jacobs, die altijd zorgt voor een nieuwe en verrassende headliner. Zo stond vorig jaar nog de Antwerpse-dj Dana Montana met haar club kids entourage op de officiële DDW closing party. Ook dit jaar verzorgen de collectieven weer de afsluiter van Dutch Design Week.
Op de agenda voor Dutch Design Week:
Op zaterdag 22 oktober start Dutch Design Week: de tijd in het najaar waarin Eindhoven opbloeit tot stad met internationale allure. De hele wereld reist af naar Brainport City voor een spektakel aan exposities, talks en evenementen in het kader van design. Ook voor de queer gemeenschap is het feest. Hieronder mijn persoonlijke aanraders:
