Achter de plaat met Scowl: Een hardcore-punk revolutie gedreven door woede, machteloosheid en vrouwelijkheid

In de avond videobel ik met Scowl-zangeres Kat Moss, terwijl ze thuis in Santa Cruz, Californië is. Morgen worden de koffers weer gepakt voor de volgende tournee, dus dit is een zeldzaam moment van thuis zijn. "Ik heb echt veel zin om weer naar Europa te gaan en veel shows te spelen. Die rijke cultuur en geweldig eten, ik kan niet wachten." Ze erkent echter wel dat toeren niet het feest is wat vaak gedacht wordt. Het kan ook zwaar zijn: "Je moet aan zoveel dingen denken, zoveel regelen en je kan nooit voorspellen wat er van dag tot dag gaat gebeuren. En dan is er nog de jetlag en de pijnlijke kont van het eindeloos in de bus zitten. Maar aan de andere kant is het een geweldig excuus om te reizen en plekken te zien, en kom je in allerlei bijzondere situaties terecht. Je moet wel een beetje gek zijn om het te doen op onze manier."

Malachi Greene, gitarist en partner van Moss, belt in vanuit zijn auto. Hij is onderweg naar huis en haakt meteen aan op het onderwerp: "Ik ben van nature een rusteloos persoon, dus touren werkt goed voor mij. Maar er komt een punt waarop iedereen gek van me wordt, en dat vind ik juist heel vermakelijk. Meestal ben ik wel de enige." Qua werkethos met toeren lijkt de band haar aanpak te hebben geleend uit het handboek van Black Flag. Moss verscheen zelfs in een video met Keith Morris, de originele zanger van die band, om te praten over het leven als bands en stiekem hadden ze veel gemeen. De komende tour start ook met een aantal shows met zijn latere band; the Circle Jerks. Black Flag is dan ook een belangrijke inspiratie voor de zangeres: "Het is sowieso een eer om in één adem met Black Flag genoemd te worden. Naar mijn idee waren zij de pioniers die hebben laten zien wat een band kan bereiken door gewoon te doen. Dat was lang voordat ik geboren was, maar ik denk vaak aan hen als we op tournee gaan. Het klinkt misschien raar, bijna religieus, maar ik ben ontzettend dankbaar dat zo'n band heeft bestaan en ons heeft laten zien wat mogelijk is met een DIY-houding. Dat is de basis van de scene die we nu hebben."

Scowl is sinds 2019 een band. Greene had toen al in verschillende bands gespeeld. Toen zijn partner Moss aangaf in een hardcoreband te willen zingen, werd Scowl opgericht. Het begin was echt op nul, vertelt de gitarist . "Ik had al basgitaar gespeeld in bands, maar nog nooit gitaar. Ik had er niet eens één, dus die moest ik lenen en vervolgens begon ik te oefenen omdat we een demo gingen opnemen." Terwijl hij  wel bandervaring had, kwam de frontvrouw  compleet onbeslagen ten ijs: "Ik had zo goed als geen muzikale achtergrond. Ik had nog nooit in een band gespeeld en wist eigenlijk ook niet hoe je moest zingen. Malachi kende Cole (Gilbert, red.) al van andere bands en tussen ons drieën klikte het meteen. Bailey (Lupo) sloot na de eerste tour aan bij de band, en een jaar geleden hebben we onze vriend Mikey Bifolco  gerekruteerd als tweede gitarist. Hij is geweldig." Moss en Greene waren al samen als stel voordat de band begon. Samen in een band zitten kan uitdagend zijn voor een relatie, bevestigt de zangeres. “Op artistiek vlak hebben we een goede samenwerking. We kunnen ons erg kwetsbaar opstellen naar elkaar als het gaat om nummers en teksten. We communiceren gemakkelijk met elkaar over muziek, maar het gaat natuurlijk ook wel eens stroever tussen ons."

In dezelfde periode dat Scowl begon, was er een explosie van hardcorebands in de regio rond Santa Cruz, San Jose en Salinas. Het cijfer 40831 combineert de regiocodes van dit gebied en wordt met trots gedragen door de band. Die lokale community is namelijk ontzettend belangrijk voor Scowl, legt de zangeres  uit. "Ja, onze vrienden van  Drain, Gulch, Hands of God en Tsunami verdienen de credits hier. Die omgeving maakte het mogelijk voor ons om te starten en om snel te groeien. Malachi organiseerde shows voor die bands in de jaren voordat Scowl begon. Er was en is veel toewijding en betrokkenheid in de scene, en met die energie voed je elkaar. Dat is wat het zo mooi maakt. We zijn ook allemaal vrienden." Wat opvalt in die golf van bands is de groeiende diversiteit in de hardcore scene. Greene gelooft dat dit organisch is ontstaan. "Ik denk dat dit naar boven komt omdat veel bands uit die scene in dezelfde periode besloten om meer te gaan touren. Bands met een nieuwe kijk op het genre. Zo ontstaat er een beweging, dat doe je samen. Het gebeurt niet van de ene op de andere dag, daar gaan jaren van werk aan vooraf en er zijn veel bands geweest die daaraan hebben bijgedragen. Nu wordt dat werk gezien."

Scowl heeft een eigen geluid ontwikkeld. Moss legt uit dat dit grotendeels te maken heeft met het volgen van hun eigen pad. "In het begin werden we sterk beïnvloed door bands als Black Flag, Negative Approach en Sheer Terror, met dat 'stripped-down' geluid. Ceremony is ook een belangrijke band voor mij, maar ik heb altijd naar veel verschillende muziek geluisterd. Ik denk dat we dat allemaal  doen, dus veel inspiratie komt uit de popmuziek in breedste zin. Dat hoor je, denk ik, ook terug in de ontwikkeling van ons geluid. We durven steeds meer te experimenteren en risico's te nemen. Dat is ook onze validatie als artiesten. Maar uiteindelijk doen we wat we leuk vinden en ik zing over waar ik over wil zingen." De werkwijze van de band is vrij conventioneel. Greene schrijft de songstructuren en Moss de teksten. Naast de eerdergenoemde bands zijn er andere invloeden hoorbaar in hun muziek: "Ik vind bands als Rival Mob, Boston Strangler en Chain Rank ook geweldig, maar ik luister ook veel naar post-punk. Sonic Youth is een grote inspiratie, maar ook bands als Nirvana en Mudhoney. Je kunt ook invloeden horen van de Beastie Boys en Bad Brains." Het duo denkt nu veel met elkaar mee en haalt nummers soms helemaal uit elkaar om te zien wat er ontbreekt en zo tot een beter resultaat te komen. Er is steeds meer een wisselwerking en dat komt het resultaat ten goede.

Moss schrijft al jaren poëzie, hoewel ze snel benoemt dat haar schrijfwerk niet altijd van het hoogste niveau is. Het gaat haar om het schrijven over eigen ervaringen: "Voor mij betekent zingen in een hardcoreband dat je de microfoon pakt en zegt wat je wil zeggen. Voor mij was dat veel woede, frustratie, persoonlijk trauma en verdriet. Ik ben in mijn twintiger jaren en ik maak nog steeds de fase door waarin alles bepaald wordt, wat de rest van mijn leven gaat vormen. Vriendschappen, relaties... en daar schrijf ik over, misschien met meer openheid dan dat ik ooit van plan was. Dat brengt ook een bepaalde kwetsbaarheid met zich mee, maar die wil ik juist een plek geven in mijn werk. Het laat zien dat je eerlijk en oprecht bent, en dat waardeer ik ook in de muziek en artiesten die ik bewonder." Daarom koos de band  ook voor een zachtere uitstraling, waarin de hand van de frontvrouw duidelijk terug te zien is. Albumhoezen met bloemen erop, podiumoutfits die uitgesproken modieus en vrouwelijk zijn en merch die meer schattig dan ‘tough’ is. Allemaal haaks op de hardcore-conventies, maar ook heel bewuste keuzes: "Ik wilde dat de visuele uitstraling van de band uniek was en een uiting van mezelf, dat vind ikzelf als fan belangrijk. Het gaat erom authentiek te zijn en een eigen identiteit te hebben. Ik houd van hardcore, maar ook van zachtere dingen. Dat komt tot uiting in onze uitstraling. Het mooie van hardcore is dat er veel ruimte is voor creativiteit. We doen het op onze eigen manier, maar het is geweldig als het de deur opent voor mensen buiten de hardcore scene."

Eerlijk zijn over wie je bent en waar je voor staat, is de basis van Scowl. Een hardcoreband met bloemen en liefde voor een hardcore scene, waar iedereen welkom is. Moss blijft erbij dat de band vanuit eigen gevoel opereert, maar erkent het feit dat ze een rolmodel kan zijn. "Het is een grote verrassing als je hoort van meiden, transpersonen of leden van de LHBTIQ+-gemeenschap dat jij degene bent die hen inspireert. Die je bij shows vertellen dat jij de reden bent dat zij een band willen starten of zelfs zijn gestart. Er is geen groter compliment. Ik zie natuurlijk zelf ook steeds meer meiden vooraan staan bij concerten, en dat betekent veel voor me. Ik wil ze laten weten dat ze dit gewoon kunnen doen. Ik sta nu wel op het podium, maar ik weet hoe het is om ervoor te staan en te kijken naar een band. Dat speelt altijd mee in hoe ik me presenteer." Vroeger voelde de zangeres  zich vaak onzeker over haar plek op het podium als vrouw, maar door de ervaring en erkenning die de band heeft gekregen, is het nu veel gemakkelijker geworden. "Ik wil mezelf niet neerzetten als een uithangbord of mijn vrouwelijkheid tot een punt van mijn identiteit maken, maar je kan er niet omheen en als ik erover praat ben ik vrij uitgesproken. Ik denk dat dit ook deel uitmaakt van wat hardcore betekent. I just have a spiteful bone in my body and I like to do whatever I want.”

Voor Scowl staat het gevoel centraal, maar ook het herontdekken van jezelf als band en het verkennen van nieuwe dimensies. De EP 'Psychic Dance Routine' laat dat prima horen. De snerpende, bijtende hardcore zit er nog steeds in, maar ook een melodieuzere, grunge-achtige kant en iets breekbaars met de cleane zang van Moss. Bij vlagen is Scowl verrassend poppy. Zoals altijd begon ook hier het creatieve proces met een concept van de frontvrouw . "De titel komt van mij en ‘Psychic Dance Routine’ draait eigenlijk om hoe er een soort continue ‘push en pull’ is tussen jou, andere mensen en de wereld om je heen. Ik bekijk dat een beetje vanuit mijn relatie met het publiek, maar dat probeer ik met nummers als ‘Opening Night’ naar een soort meta niveau te brengen. Of met een track  als ‘Wired’, waar ik die onuitgesproken relatie en communicatie met de wereld om me heen wil uitdrukken. De wereld om ons heen verandert enorm en dat kan je een soort van gevoelloos en machteloos laten voelen. Dat idee staat centraal op deze EP."

Vervolgens gaat Greene aan de slag met die gedachten en creëert hij de muzikale omlijsting. Hierbij zoekt hij ook naar manieren om symbolisch het idee van een nummer over te brengen: "Hetgene wat Kat schrijft probeer ik in onze muziek over te brengen, maar ook in onze muziekvideo’s door er verhalen van te maken. Qua muziek symboliseert het nummer ‘Shot Down’ bijvoorbeeld het gevoel van depressie en een manische euforie met daarbij horende terugval. Soms sluit ik niet helemaal aan op de tekst, maar ik denk dat het op een passende manier samenkomt. Vaak scherpen we dat samen nog verder aan."

Het veranderen van je geluid is altijd spannend, maar de gitarist  heeft geen twijfels bij de koers die de band gekozen heeft. “Toen we op ons laatste full-lenght album ‘How Flowers Grow’ een nummer,‘Seeds to Sow’, met cleane vocalen uitbrachten, waren daar veel positieve reacties op. Dat vertelt je eigenlijk dat de deur open mag voor andere invloeden. Het is heel simpel, als het goed klinkt en werkt, dan houden we het. Als één van ons vindt dat we te ver van ons eigen geluid afgaan, doen we het niet. Het helpt ook dat ik mijn gitaar beter kan bespelen en Kat beter heeft leren zingen, daardoor kunnen we ook veel meer doen. Ook door het vele touren weet je beter wat je nodig hebt voor een goede song, zowel qua muziek als teksten.” 

Scowl heeft veel succes gehad sinds die start in 2019. Grote tours, bijvoorbeeld met Limp Bizkit, optredens op Coachella en shoutouts van Hayley Williams van Paramore en Post Malone. Er is geen geheime formule voor dat succes, denkt Greene. Het is de mazzel van het moment, hard werken en openstaan voor kansen. “We zijn de band gestart met het idee dat wat we doen bij onszelf moet passen. We doen gewoon wat elke band doet binnen de scene. Zelf vind ik ook gemixte line-ups en spelen voor een ander publiek belangrijk om andere mensen te bereiken. Dat zij ons vervolgens vet vinden, maakt me enorm blij. Ik probeer het succes van Scowl niet te veel naar mijn hoofd te laten stijgen. Wel voel ik hogere verwachtingen nu… Als ik het nu verbras op het podium horen duizend mensen dat, niet twintig.” Beiden vinden het lastig om terug te blikken, omdat ze midden in die wilde rit zitten en het vooral een ‘work in progress’ is, vertelt Moss: “Het is niet helemaal geland bij mij. Als je een doelgericht persoon bent, dan heb je een idee hoe het bereiken van je doelen gaat aanvoelen, maar dat is niet zo. Het blijft onwerkelijk. We zijn ontzettend dankbaar en trots op wat we hebben, maar je moet wel doorgaan en je voeten op de grond houden.” 

Als een band uit een underground genre doorbreekt en grotere podia mag betreden en bovendien hun geluid ontwikkelt en toegankelijker maakt, komt er kritiek. Daar heeft Scowl ook mee te maken, beaamt de zangeres. “In het begin raakte dat me zeker, maar ik denk dat ik me daar tegen gewapend heb. Mensen gaan dingen zeggen, maar dat weerhoudt mij er niet van het podium op te stappen. Mijn idee over punk en hardcore is dat als je iets te melden hebt, dan doe je dat op het podium. Voor deze mensen; ga dus vooral zelf een band starten!” Het in twijfel trekken van je oprechtheid als band en waar je voor staat raakt Greene wel, zeker omdat het deels raakt aan een kernprobleem in de subcultuur. Maar hij gelooft niet dat iemand achter zijn toetsenbord kan oordelen: “Allereerst, ik geloof niet in gatekeeping. Ik denk dat iedereen welkom moet zijn in de hardcore scene en als je racistisch, seksistisch of homofobisch bent, hoor je daar niet thuis. Wij zijn nog altijd deel van de scene. Ik boek shows voor bands en help op andere manieren mee en dat doe ik zonder baat voor mezelf. De hele band doet dat. We bieden slaapplekken aan, chauffeuren materiaal of lenen onze backline uit. We zijn deel van de community en iedereen die roept van niet, die kent ons niet en heeft geen idee waar we vandaan komen en waar we voor staan.”

Het verhaal van Scowl is nog in volle gang en wie weet waar het heen gaat. Met ‘Psychic Dance Routine’ heeft de band een EP afgeleverd die hardcore ontstijgt, zonder hardcore achter zich te laten. Scowl is daarmee één van de handvol bands die het genre vernieuwen en vergroten, zoals Turnstile of Code Orange. Het is juist die open houding, het los laten van de hardcore-checklist en clichés, wat dat mogelijk maakt. Er is nog veel mogelijk, denkt de gitarist: “Er zijn zoveel bands nu die uit de hardcore komen en mensen op hun eigen manier blootstellen aan een prachtige scene. De namen die je noemt, maar ook Knocked Loose hebben heel veel gedaan voor hardcore. Ik kan alleen maar hopen dat we verder groeien en die impact kunnen hebben.” Moss sluit zich daarbij aan, maar uit ook een soort ongeloof over de manier hoe Scowl gezien wordt als deel van een hardcore revolutie: “I’m just along for the ride! Het is een enorme zegening om dit te mogen doen en om maanden aan een stuk te mogen touren met bands die we enorm bewonderen. Ik kan ook niet echt geloven dat we nu vergeleken worden met een band als Turnstile. Er zijn zoveel bands die ik zie als contemporaries, die ik zo waardeer en ik ben echt blij met alles wat nu gebeurt. Wat we nu meemaken is een speciaal moment in de geschiedenis van dit muziekgenre, dat is echt bijzonder.”