'Hang Youth is hoe ik omga met hoe fucked up de wereld is'

Het is 24 juni als de fabriek van Tata Steel in Velsen-Noord wordt omsingeld. Op het water blokkeren bootjes van Greenpeace de toegang tot de fabriek en op land ketenen activisten van Exctinction Rebellion zich vast aan de spoorrails die naar de fabriek leiden. Andere demonstranten knippen het hek door en bezetten op deze bloedhete dag het buitenterrein van Tata Steel. Op de dijk, uitkijkend op de fabriek en crowdsurfende demonstranten zingt frontman Abel van Gijlswijk:

‘Er worden mensen vermoord, in Velsen-Noord.
 ’t Is even mysterieus als ongehoord.
We weten niet wie het doet, maar het is vast niet
die grote staalfabriek, daar van Tata Steel.’

Niet een volle tent op Lowlands, maar juist dit concert was het favoriete optreden van drummer Nout Kooij, vertelt hij tijdens ons videogesprek. “Je voelde de gezamenlijkheid. Iedereen stond op de dijk mee te zingen. Niet met de gezichten naar ons, maar naar de demonstranten. Zij stalen de show. Ze stonden in de brandende zon op dat terrein weg te smelten. Al die mensen in rode overalls die meezingen. En op de achtergrond die smerige kankerfabriek van Tata.”

Dat Kooij uitgerekend dit concert als zijn favoriet kiest, spreekt boekdelen over hem en de band. Bij optredens van Hang Youth mag het publiek op het podium klimmen en loopt de band na de optredens de zaal in om een praatje te maken. Ook is de groep een van de weinige Nederlandse bands die openlijk systeemkritiek tegen het kapitalisme voert, of het nou gaat om ongelijkheid of de klimaatcrisis. “De rijken veroorzaken de problemen, maar zitten vervolgens hoog en droog, terwijl mensen in Afrika uithongeren door droogtes. En ondertussen heb je mensen die voor de grap met een spaceshuttle de ruimte in gaan, of plannen maken over wonen op Mars.”

Maar zien ze zich bij Hang Youth ook als activisten? “Als je het mij vraagt wel”, zegt Kooij. “Hang Youth is voor mij een van de manieren waarop ik omga met hoe fucked up de wereld is. We dragen ons steentje bij in de steeds grotere activistische wereld. We prikkelen het publiek met onze teksten, spelen op demonstraties en nemen sprekers mee naar concerten die zich ergens sterk voor maken. Feminisme, de strijd tegen discriminatie, noem maar op.”

Kooij belt vanuit zijn showroom en laat een groot, wormvormig object van plastic zien, een kunstwerk dat klaar staat voor een expositie. Als hij de camera draait, verschijnen luxe zitstoelen en een tafel op beeld. Allemaal van plastic reststromen en met de 3d-printer gemaakt. Al bijna tien jaar runt de drummer zijn eigen bedrijf vanPlestik, waarmee hij plastic afval omtovert tot meubels en kunstwerken.

“Activisme uit zich op verschillende manieren. Met mijn bedrijf recycle ik plastic. Niet dat ik denk dat ik hiermee het wereldplasticprobleem oplos, maar meer met de gedachte: als ik elke dag naar werk ga, draag ik in ieder geval bij aan de oplossing en niet het probleem. In de band hebben we allemaal wel die gedachte; onze gitarist Kaj Bos werkt bijvoorbeeld in een rehabilitatiecentrum.”

De EP ‘Ben je bang?’ bestaat uit zes nummers en duurt, geheel in de verwachting van een punkband, zes en een half minuten. In tegenstelling tot eerdere releases is het album iets langzamer. “Pas achteraf merkten we dat er wat meer half-tempo nummers in de EP zitten”, vertelt Kooij. “Hetzelfde geldt voor de thematiek. Nadat ‘ie af was dachten we: Oh, wow, het is een Klimaat-EP geworden, terwijl we dat van te voren niet zo hadden opgezet.”

"Steek de Mona Lisa in de fik
Al die shit betekent niks
Als we allemaal dood zijn
Steek de Mona Lisa in de fik
Al die shit betekent niks
Want straks zijn we allemaal dood

En de ironie is weer
Dat de aarde wordt verhit
Terwijl de kunst in al die ruimtes
Wordt klimaatgеreguleerd

- ‘STEEK DE MONA LISA IN DE FIK’"

Hoewel het gros van de teksten wordt geschreven door zanger Abel, is heel de band constant bezig om te leren over wereldproblematiek en hoe ertegen te strijden. Ook boeken horen bij het arsenaal, zegt Kooij, die het boek ‘Eco-sabotage: hoe blaas ik een pijpleiding op?’ van de bekende klimaatwetenschapper Andreas Malm opnoemt als recente inspiratiebron. Of hij vóór het gebruik van geweld is, als vorm van activisme?

“Laat ik eerst zeggen dat ik niemand wil oproepen tot geweld tegen andere mensen. De vraag is: wat zie je als geweld? En dat is voor iedereen anders. Neem het leeg laten lopen van SUV-banden, wat je sommige activisten ziet doen. De eigenaars vinden dat geweld.”

Hang Youth trad op bij de blokkade van de A12 door klimaatdemonstranten, die na weken actie nog steeds gaande is. “Sommige mensen vinden de blokkade ook geweld, omdat ze een kwartier moeten omrijden. De vraag is dus meer: wanneer is geweld geoorloofd? Er gaan op dit moment door de klimaatcrisis mensen dood. Letterlijk dood. En er gebeurt veel te weinig om het tij te keren. De politiek gaat het niet uit zichzelf doen, niet op de manier waarop het nu gaat. Dus ja, er is een hele matrix van sabotage, protest en opstand nodig om verandering aan te sporen. Maar ook dan hangt het ervan af: welke pijpleiding? En van wie is die?”

Wie zich in het openbaar debat uitspreekt tegen het kapitalisme, krijgt hoe dan ook te maken met weerstand. Zoals het verwijt dat je geen kritiek mag leveren op het kapitalisme, als je zelf niet elektrisch rijdt of een iPhone hebt die bestaat door moderne slavernij. Niet gek dat een antikapitalistische punkband zo nu en dan ook de wind van voren krijgt en wordt bestempeld als hypocriet. Als antwoord schreef de band het nummer ‘HYPOKRIET’:

Vind je dansen hypocriet?
Dan dans jij toch lekker niet
Want als anti-kapitaal
Hoe heb iPhone dan betaald?
Pas als je in een hutje op de hei (hei-ei-ei) wegkwijnt
Ben je beter als mij (dan ik)

WAHOE, hypocriet

YAHOE, hypocriet

- ‘HYPOKRIET’

“Na elke show gaan we het publiek in om een praatje te maken met het publiek. Soms hoor je dan ‘Het is wel echt fucking duur man, zo’n shirt van jullie.’ En dan ga je uitleggen: weet je wat het kost om een shirt van biologisch katoen te maken, en dan ook nog slaafvrij? En als je je dan bedenkt dat wij het management moeten betalen, we rondrijden in een bus, en dat we er ook nog iets aan willen overhouden… Meestal snappen mensen het uiteindelijk wel. Dat is ook het ding: neem je de tijd en moeite om naar een ander te luisteren, dan kan je in ieder geval iemand standpunt begrijpen. Zelfs in de tijd van TikTok en sociale media, die enorm veel energie van mensen vragen.”

Sinds de oprichting van de band schopt Hang Youth tegen het kapitalisme. Ik vraag Kooij hoe lang ze denken dat deze formule nog werkt. Hij zucht en grijnst: “Hoe lang we het gezeur nog volhouden, bedoel je? Het kutte is dat er zoveel fucked up shit aan de hand is. Bijna elke dag komt er wel iets in het nieuws waar we een nummer over kunnen maken; of het nou de toeslagenaffaire is of de fossiele subsidies die enorm blijken te zijn. Inspiratie zat!”

“En ten tweede ontwikkel je je als persoon: je leert mensen kennen en doet nieuwe ervaringen op. Abel is ook constant in ontwikkeling door al zijn projecten en theatershows, dat zie je ook terug in de teksten. Ook experimenteren we met nieuwe vormen van geluid. De klassieke vorm van Hang Youth is rechttoe-rechtaan punk, heel anders dan nu. Ook hebben we eerder oudere stijlen punk in een nieuw jasje gestoken. We zijn niet echt actief bezig met onszelf steeds opnieuw uitvinden. Dat gebeurt gewoon.”

Op de EP is één vreemde eend in de bijt, het nummer ‘JIJ BENT KKMOOI’. Wat doet die op de plaat? “Dat nummer gaat over jou, wist je dat niet?”, zegt Kooij lachend. “Er is zoveel negativiteit in de wereld. Hoe meer je leest en weet, des te moeilijker wordt om ook de positieve kanten van het leven te zien. Dat merk ik zelf ook. En wij als band maken muziek over geladen onderwerpen. Dus hoe de fuck ga je om met het feit dat er zoveel foute shit is op de wereld? Dat uit zich vaak op heel veel afleiding zoeken, zoals scrollen op sociale media. Juist daarom gaat dit nummer over body positivity en dat je goed bent zoals je bent. Het vieren van elkaar, het vieren van de liefde. Humor en positiviteit heb je echt nodig om je erdoorheen te trekken. Je bent gewoon kk mooi!”

Mensen samenbrengen en elkaar helpen doet de band ook digitaal. Hang Youth heeft een eigen gemeenschap op de communicatie-app Discord, waar ze in contact blijven met fans. De server wordt inmiddels door de fans zelf onderhouden.

“We zijn niet echt een standaardband. Er is veel interactie met het publiek. In Hang Youth zit aardig wat ondernemerschap waar jonge mensen veel van kunnen leren. Vooral Abel is heel vrijgevig als het gaat om tips uitdelen. Ook delen we soms audiosporen uit van onze nummers, zodat fans hun eigen remixes kunnen maken en die brengen we vervolgens uit.

Het publiek van de band is vooral linksprogressief, maar dat betekent zeker niet dat iedereen het eens is met elkaar. “Je kan bij mensen die het oneens zijn over de status quo heel veel onenigheden hebben. Er worden dus ook discussies gevoerd, over op wie er nou gestemd gaat worden, of welke schrijver je wel of niet vet vindt. Daar steken wij als band ook veel van op.”

Ten slotte kijken we vooruit naar het aankomende concert in Effenaar. Als voorprogramma ditmaal geen spreker, maar de vier dames van de Vlaamse punkband Maria Iskariot. “Een fucking gruwelijke, nog relatief onbekende band”, zegt Kooij. “En ook nog leuk dat het eens niet vier witte mannen op een podium zijn.” Of Kooij nog een boodschap heeft voor het publiek? “Kom naar Effenaar, het wordt fucking vet, kom een t-shirt kopen dat je misschien te duur vindt en kom vooral met ons na de show een praatje maken.”