Een onderdompeling in de dystopische en futuristische Fuzz Club-visuals van Sam Wiehl

Sam maakt de visuals live tijdens de shows, om zo muziek en beeld perfect in elkaar te laten vloeien. Hij is gespecialiseerd in het creëren van immersieve ervaringen, gebruikmakend van de nieuwste technieken. Geen lichtvloeilamp dus, maar futuristische VR-achtige game werelden met dystopische motieven. In dit gesprek geeft Sam een voorproefje van zijn creaties voor het festival en vertelt hij over de achterliggende technieken van zijn werk.

De laatste keer dat we Sams kunst hebben mogen aanschouwen, was op Fuzz Club 2019. Vanwege Covid kon het festival een aantal jaar niet doorgaan, maar dit wordt de derde keer dat Sam bij Fuzz Club festival de AV-productie doet. ‘’ Ik ben goed bevriend met Casper Dee, de labelbaas van Fuzz Club, en ik ben dankbaar dat hij me weer de kans geeft om visuals te maken. Het festival is me erg dierbaar en ik ben ook blij om weer terug te zijn in Eindhoven en al mijn vrienden in Eindhoven weer terug te zien’’, vertelt Sam.

Als je kijkt naar vorige shows waar Sam de visuals voor heeft gedaan, zie je vormen als driehoeken en cirkels, portretten van mensen, bloemen en landschappen, maar ook meer duistere motieven die een beetje op een bad trip lijken. ‘’Ik heb een voorliefde voor wat meer donkere thema’s met een dystopische feel. Maar ik wil het publiek van Fuzz Club ook weer niet twee dagen een nachtmerrie bezorgen’’, zegt Sam lachend. ‘’Ik denk dat er een goede balans moet zijn. Mijn inspiratie haal ik uit science-fiction ideeën, maar ook uit filmtechnologie en het hedendaagse gebruik van special effects. In mijn visuals zit altijd een unheimlich gevoel, er klopt iets niet helemaal. Een soort kleine afslag van het dagelijkse leven, waar dingen anders zijn dan ze horen. Futuristische ideeën, toekomstige maatschappijen en nieuwe organismen zitten in mijn werk.’’

Ik ben erg benieuwd hoe Sam nu te werk gaat in de aanloop naar het festival.  ‘’Centraal in de creatie van de visuals staat de samenwerking met de bands. De Fuzz Clubvisuals zijn voor elke band specifiek op maat gemaakt, en zul je nergens anders zien. Ik heb eerder voor festivals visuals gemaakt, specifiek voor bepaalde optredens, maar vaak heb ik dan 10 minuten voor de show een kort gesprekje met de artiest en moet alles heel snel en impulsief. Nu zijn we echt al maanden van voren met elkaar bezig om de inhoud van de visuals te bepalen. Samen met de bands maak ik een storyboard waarin we elkaars ideeën kunnen voorleggen. Ik krijg veel info over wat voor soort visuals de band in eerdere shows heeft gebruikt en hoe hun video’s eruitzien. Deze visuele achtergrond gebruik ik als startblok voor de animaties.’’. Op dit moment is Sam met Night Beats in gesprek en kiezen ze samen voor bepaalde beelden, die passen bij wat ze willen uitstralen op het festival. Soms heeft de band al een concept voor de visuals in gedachten. Dat concept werkt Sam vervolgens uit in immersieve ervaringen.

Een immersieve ervaring is een ervaring waarin je wordt meegenomen in een andere wereld en waarin je jezelf helemaal kunt verliezen. De software die Sam gebruikt om die ervaring te creëren heet Unreal. Dit gratis programma heeft Sam zich eigen gemaakt in de Covid-tijd, toen hij tijd had om nieuwe skills te verwerven. ‘’Bij Unreal creëer je spelomgevingen, waar je zelf live mee kan spelen om de visuals te bepalen. Het werkt eigenlijk als een game, waarin je de omgeving ontwerpt maar het narratief live kan bepalen. Unreal werkt perfect voor mij, omdat ik geïnteresseerd ben in het verhaal in de visuals. Wat gebeurt er op het podium, wat is de opbouw in de muziek en hoe kunnen de visuals die spanningsboog ondersteunen? Die vraag probeer ik te beantwoorden in mijn werk.’’

Maar als het gaat over verhalende visuals, moet je niet denken aan het traditionele verhaal met een begin en einde. Sam creëert eerder concepten, die ook kunnen bestaan uit abstracte beweging die reageert op de muziek. ‘’Soms kan dat concept ook heel figuratief zijn, dat verschilt per band. Ik maak een wereld samen met de band, die ik voorafgaand aan de show al heb ontworpen. Live speel ik in die wereld met een joypad, waarmee ik de camera in het level kan besturen.’’ Op dit moment is Sam samen met de organisatie aan het kijken of het misschien mogelijk is om een game station op te zetten in de zaal, waar bezoekers zelf tijdens de show de visuals kunnen besturen. Zo kunnen mensen zelf deel uitmaken van de show.

Het zou gaaf zijn als dat zou lukken. Maar hoe kun je zo’n wereld van visuals dan ervaren? ‘’De werelden die ik bouw, bestaan in een 3D-ruimte. Ik maak een reeks animaties die allemaal tegelijk gebeuren in het level, en die reageren op geluiden die de bands maken.’’, vertelt Sam. ‘’De gamecontroller is de camera in de ruimte. Het is bijna een VR-ervaring, maar dan gedeeld. Mensen dragen geen headsets, maar ervaren dezelfde wereld in dezelfde ruimte. Ik zoek naar manieren om de productie zo intens mogelijk te maken, met het gebruik van verschillende schermen. Ook wissel ik af in visuals die meer geluid-gebaseerd zijn, of die juist meer reageren op de bestaande animatie zodat de ervaring op elk moment van de dag anders is.’’

Het werk van Sam Wiehl onderscheidt zich van andere psych visuals. Voor Fuzz Club gebruikt hij veel film en digitale animatie, waardoor de visuals meer een moderne look krijgen. Digitale animatie heeft hij zichzelf aangeleerd door in de loop der jaren vaardigheden op te pikken. Het is helemaal DIY, wat zijn werk uniek maakt.

Het werk van Wiehl is eigentijds en technisch hoogstaand. Daardoor ziet Fuzz Club er niet uit als een typisch psychedelisch festival. ’’Het concept waarin je helemaal wordt meegenomen in de visuele wereld is uniek in deze setting. Door mijn bewegingen kunnen ook onverwachte momenten ontstaan. Ik bestuur de joypad tijdens de show zelf, dus er kan van alles gebeuren. Elke show duurt 45 minuten en ik maak voor elke band nieuwe visuals. Dat is best wel wat werk, maar ik doe het graag. Het zijn eigenlijk echt kleine computergames met 10 levels. En elke game is weer anders. Op die manier passen de visuals bij elke band specifiek, maar ook bij het label. We proberen verschillende ervaringen te creëren gedurende de dag, waardoor elke band een ander gevoel en andere look krijgt. Daardoor blijft de festivalervaring steeds fris en opwindend.’’

Wie vaker bij Fuzz Club is geweest, weet dat de visuals eigenlijk een extra show zijn die je gratis bij de optredens van de bands krijgt. Hoe ziet Sam die relatie tussen beeld en geluid? ‘’Ik kan mezelf helemaal verliezen in psych-muziek. Ik vind het geweldig om naar shows te gaan puur om ondergedompeld te worden in een andere wereld. Het is een soort escapisme, dat we op Fuzz Club graag willen faciliteren. Psych-muzikanten hebben een geweldige interesse in zowel detail als repetitie, in zwaarte en lichtheid, in schoonheid en hardheid. Dat zijn een aantal van mijn favoriete elementen in muziek. Doordat ik live meespeel, kan ik ook meer delicater te werk gaan wanneer de muziek ook fragiel is, en wanneer het echt los gaat kan ik ook steeds harder gaan. Het is een live relatie tussen visuals en muziek.’’

Ookal is Sam Wiehl al een tijdje bezig als AV-artiest, deze samenwerking met Fuzz Club is erg belangrijk voor zijn kunstenaarschap. De arena van muziek, licht, visuals en live-productie is voor hem nog steeds de meest opwindende ruimte voor creativiteit. ‘’Om samen met de band zo’n unieke productie neer te zetten, dat voelt fantastisch. De intensiteit van het live spelen en het maken van een nieuwe set voor elke band is voor mij heel bevredigend. Ik werk al heel lang in AV, maar het creëren van een immersieve ervaring voor het publiek - en delen ervan verveelt nooit. Ik denk dat het Fuzz Club-publiek klaar is om zichzelf te verliezen in de muziek, en ik creëer graag een AV-productie die die ervaring versterkt.’’, aldus Sam Wiehl.